Trên bề mặt da có các lỗ nhỏ gọi là lỗ chân lông, những lỗ chân lông này có thể bị tắc bởi dầu, vi khuẩn, tế bào da chết và bụi bẩn. Khi điều này xảy ra, da sẽ xuất hiện mụn, đôi khi là mụn nhọt hoặc mụn trứng cá.
Mụn trứng cá rất phổ biến.trên thực tế, ước tính rằng có đến 9.4% số người trên thế giới có mụn trứng cá. Tại Hoa Kỳ, mụn trứng cá là tình trạng da phổ biến nhất (Theo Học viện Da liễu Hoa Kỳ AAD).
Tuy mụn trứng cá không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ tổng thể, nó có thể gây đau, đặc biệt đối với các trường hợp mắc mụn trứng cá nặng. Bên cạnh đó, mắc mụn trứng cá trong thời gian dài có thể để lại sẹo.
Mụn trứng cá có thể gây tác động tiêu cực đối với cảm xúc và tâm lý người bệnh. Mụn và sẹo mụn trên mặt hoặc các vị trí cơ thể khác có thể nhìn thấy khác có thể làm giảm tự tin. Ngoài ra, việc xuất hiện nhiều mụn cũng có thể gây tình trạng lo lắng quá mức dẫn đến trầm cảm.
Nếu bạn mắc mụn trứng cá, cần biết rằng đây là một tình trạng phổ biến. bên cạnh đó, mụn trứng cá hoàn toàn có thể điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau. Vì vậy, bạn có thể giảm số lượng mụn trứng cá xuất hiện, từ đó giảm sẹo gây ra do mụn.
PHÂN LOẠI MỤN
Mụn đầu trắng và mụn đầu đen. Đây là hai trường hợp phổ biến nhất của mụn trứng cá.
- Mụn đầu đen là tình trạng nhân mở xuất hiện ở bề mặt da. Oxi trong không khí tiếp xúc với đầu mụn làm đỉnh mụn có màu tối hơn so với nhân mụn và da.
- Mụn đầu trắng là tình trạng nhân đóng xuất hiện như những vết sưng trên bề mặt da. Chúng có màu trùng với màu da hoặc hơi ửng đỏ.
- Tổn thương viêm. Đây là tình trạng mụn gây tổn thương và sẹo trên da, bao gồm:
Viêm nang lông (Papules): những vết sưng đỏ có kích thước nhỏ hoặc lớn được gây ra bởi các nang lông bị viêm hoặc nhiễm bệnh.
Sẩn mụn (Pustules): những mụn nhọt nhỏ, màu đỏ này có mủ lây lan trên da..
Mụn nang,/ nốt (Nodules): những khối cứng và chắc xuất hiện dưới da gây đau.
Mụn mủ (Cysts): những cục u lớn dưới da chứa mủ và thường gây đau.
TRIỆU CHỨNG CỦA MỤN TRỨNG CÁ
Mụn trứng cá có thể xuất hiện gần như mọi nơi trên cơ thể. Phổ biến nhất tại các vị trí sau:
- Mặt và cổ
- Lưng
- Vai
- Ngực.
Mụn sẽ làm cho da trở nên thô và sần sùi. Đối với mụn trứng cá, các triệu chứng sau có thể xuất hiện:
- Đổi màu da, bao gồm các mảng hoặc đốm tối do tăng sắc tố hoặc đỏ.
- Sưng và viêm
- Sẹo hoặc đổi màu da.
Việc nặn mụn có thể dễ gây ra sẹo. Vì vậy hãy tránh nặn mụn thường xuyên .
Một khi mụn phát triển, có thể cần từ vài ngày đến vài tuần để mụn biến mất hoàn toàn. Việc nặn mụn có thể làm cho mụn mất nhiều thời gian hơn để lành lặn và hoàn toàn biến mất.
NGUYÊN NHÂN GÂY MỤN TRỨNG CÁ
Mụn trứng cá xảy ra khi lỗ chân lông trên da bị tắc bởi dầu, da chết hoặc vi khuẩn.
Mỗi lỗ chân lông trên da được cấu tạo bởi một nang lông, các nang lông này được tạo thành từ một sợi lông và một tuyến bã nhờn.
Tuyến bã nhờn tạo ra dầu, dầu sẽ theo lông đi lên da. Lượng dầu này giúp cho da ẩm và mềm mại. Một vài rủi ro trong việc tiết dầu này có thể gây nên mụn trứng cá, chẳng hạn như:
- Vi khuẩn tích tụ trong lỗ chân lông
- Nang lông tiết quá nhiều dầu
- Tế bào da chết tích luỹ trong lỗ chân lông.
Bất kỳ trường hợp nào bên trên xảy ra cũng có thể gây nổi mụn, ví dụ như khi vi khuẩn phát triển trong lỗ chân lông khiến dầu bị tích tụ, không thể thoát ra.
CÁC NHÂN TỐ GÂY MỤN TRỨNG CÁ
Đến nay, các chuyên gia da liễu vẫn chưa biết được nguyên nhân chính xác tại sao có những người bị mụn trứng cá và những người khác lại không. Tuy nhiên, có một số nhân tố có thể góp phần hoặc gây nên mụn trứng cá.
- Thay đổi nội tiết tố do mang thai hoặc đến tuổi dậy thì
- Hội chứng buồng trứng đa nang PCOS và các điều kiện nội tiết khác
- Hút thuốc lá
- Mất ngủ và chất lượng giấc ngủ kém
- Căng thẳng
- Chất tẩy trang, kem dưỡng ẩm và các sản phẩm làm đẹp khác có hàm lượng dầu cao
Một số loại thuốc nhất định như lithium, các loại thuốc tránh thai, thuốc chống co giật và steroid.
Bạn có nguy cơ mắc mụn trứng cá cao nhất tại độ tuổi dậy thì. Trong thời gian này, cơ thể sẽ trải qua nhiều thay đổi nội tiết tố . Những thay đổi này có thể kích hoạt cơ chế sản sinh dầu, dẫn đến tăng nguy cơ mụn trứng cá. Mụn trứng cá do các nhân tố liên quan đến tuổi dậy thì thường sẽ cải thiện khi đến tuổi trưởng thành và thậm chí có thể dừng lại hoàn toàn.
Theo một đánh giá vào năm 2021, một số thực phẩm hoặc chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng cũng như giảm thiểu sự phát triển mụn trứng cá.
Cắt giảm các loại thực phẩm có chỉ số đường huyết cao, chẳng hạn như đường và các sản phẩm tinh chế, có thể làm giảm tổn thương gây ra do mụn trứng cá.
Sản phẩm từ sữa. Sử dụng một số sản phẩm như sữa và kem có thể làm tình trạng mụn trứng cá trở nên xấu đi. Tuy nhiên, phô mai hoặc một số chế phẩm khác lại dường như không ảnh hưởng đến tình trạng mụn.
Axit béo và Omega. Axit béo, omega 3 và omega 6 có thể giúp giảm sự xuất hiện của mụn trứng cá.
Ăn chay. Trong khi chế độ ăn chay có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khoẻ, nhưng chưa có bằng chứng cụ thể nào cho thấy ăn chay giúp giảm tình trạng mụn. Nếu nghi ngờ bị mụn trứng cá, cách tốt nhất là đến tư vấn và được chẩn đoán bởi bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu.
Chế phẩm sinh học. Trong khi probiotic tìm thấy trong sữa chua và các loại thực phẩm lên men khác có thể hỗ trợ điều trị mụn trứng cá, các chuyên gia vẫn chưa kết luận được ảnh hưởng của men vi sinh lên việc điều trị mụn trứng cá.
CHẨN ĐOÁN
Nếu nghi ngờ mắc mụn trứng cá, nên được tư vấn và chẩn đoán bởi bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu.
Bác sĩ da liễu có thể chẩn đoán chính xác tình trạng mụn bằng việc xét nghiệm da của bạn. Điều này có thể xác định được nguyên nhân cũng như tình trạng hiện tại của da, từ đó có thể đưa ra những phác đồ điều trị chuyên biệt.
ĐIỀU TRỊ MỤN TRỨNG CÁ
Việc điều trị mụn trứng cá sẽ phụ thuộc vào mức độ nặng của mụn.
Bạn có thể sử dụng các loại kem, sữa rửa mặt và các phương pháp điều trị tại chỗ để giúp giải quyết mụn trứng cá khi chúng xuất hiện. Một số thành phần phổ biến trong kem hoặc gel trị mụn bao gồm:
Benzoyl peroxide. Thành phần này giúp làm khô mụn trứng cá hiện có, ngăn chặn hình thành mụn mới và giết những vi khuẩn gây mụn.
Axit salicylic. Thành phần này giúp tẩy tế bào chết cho da, giúp ngăn ngừa việc tắc nghẽn lỗ chân lông gây mụn trứng cá.
Nếu các triệu chứng mụn trứng cá không giảm đi sau vài tuần điều trị tại nhà, cần thăm khám tại các cơ sở y tế. Bác sĩ da liễu có thể chỉ định các loại thuốc giúp giảm các triệu chứng và ngăn ngừa sẹo.
Nếu tình trạng mụn trứng cá của bạn không quá nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề xuất:
- Benzoyl Peroxide theo toa.
- Kháng sinh, như Erythromycin hoặc C
- Retinoid
Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ đề xuất sử dụng thuốc kháng viêm hoặc kháng sinh dạng uống để giúp điều trị mụn trứng cá. Thông thường, bạn chỉ sử dụng kháng sinh trong một thời gian ngắn. Do đó cơ thể bạn sẽ không xuất hiện tình trạng kháng kháng sinh dẫn đến nhiễm trùng.
TRỨNG CÁ NGHIÊM TRỌNG
Đối với tình trạng mụn trứng cá nghiêm trọng, bác sĩ da liễu có thể khuyến cáo điều trị kết hợp một hoặc nhiều phương pháp sau đây.
- Kháng sinh uống
- Benzoyl Peroxide
- Kháng sinh tại chỗ
- Retinoids tại chỗ
- Accutane là một loại thuốc vitamin A được sử dụng để điều trị các trường hợp mụn trứng cá nghiêm trọng. Nó có thể gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm và bác sĩ chỉ chỉ định sử dụng khi các phương pháp điều trị khác không có tác dụng.
CÓ NÊN SỬ DỤNG THUỐC TRỊ MỤN KHI MANG THAI?
Nhiều phương pháp trị mụn, bao gồm Accutane, có thể gây những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của thai nhi.
Nếu bạn đang có kế hoạch mang thai hoặc đang trong thời gian mang thai, hãy tham vấn ý kiến của bác sĩ về những loại thuốc mà bạn có thể sử dụng.
ĐIỀU TRỊ MỤN TRỨNG CÁ NGHIÊM TRỌNG VÀ NGĂN NGỪ SẸO
Bác sĩ da liễu cũng có thể khuyến nghị các thủ tục y tế để điều trị những tình trạng mụn trứng cá nghiêm trọng và ngăn ngừa sẹo. Những thủ tục này hoạt động bằng cách loại bỏ phần da bị hư hỏng và giảm sản xuất dầu, bao gồm:
- Liệu pháp quang động PDT. Liệu pháp này sử dụng thuốc, ánh sáng đặc biệt hoặc laser để giảm sản xuất dầu và ngăn ngừa vi khuẩn. Các phương pháp điều trị bằng laser khác cũng có thể cải thiện tình trạng mụn trứng cá và sẹo.
- Mài mòn da (Dermabrasion). Hình thức tẩy da chết này loại bỏ các lớp trên cùng của làn da bằng một bàn chải xoay. Đây là một phương pháp tốt để giảm sẹo mụn và mụn trứng cá. Microdermabrasion là phương pháp điều trị tương tự nhưng nhẹ hơn giúp loại bỏ các tế bào da chết.
- Peel hoá học.Phương pháp điều trị này loại bỏ các lớp trên cùng của làn da giúp để lộ các lớp da ít tổn thương hơn bên dưới. Peel có thể cải thiện tình trạng sẹo mụn nhẹ.
- Tiêm Cortisol. Cortisol có thể giúp giảm viêm và tăng tốc độ chữa lành. Do đó nó thường được sử dụng cùng với các phương pháp điều trị khác, đặc biệt đối với các loại mụn trứng cá có u lớn.
MẸO ĐIỀU TRỊ TẠI NHÀ
Có rất nhiều loại thuốc và kem trị mụn khác nhau nhưng không phải lúc nào chúng cũng hiệu quả, thậm chí một số còn làm tình trạng mụn trứng cá nghiêm trọng hơn.
Thay vào đó, hãy thử một số mẹo sau để giúp giảm mụn trứng cá tại nhà.
- Sử dụng dầu tràm
- Sử dụng lô hội
- Sử dụng mặt nạ mật ong
- Rửa mặt bằng trà xanh
- Tránh chạm tay lên mặt
- Không nặn hoặc chích mụn nhọt. Điều này sẽ dễ gây ra sẹo cũng như làm lây lan vi khuẩn và dầu thừa.
TRIỂN VỌNG CHO NGƯỜI BỊ MỤN TRỨNG CÁ
Việc xuất hiện mụn trứng cá là không thể tránh khỏi và sẽ xuất hiện tại nhiều thời điểm trong cuộc sống. Điều này sẽ xảy ra với hầu hết mọi người.
Tin tốt là có rất nhiều cách điều trị hiệu quả. Bằng việc điều trị, mụn trứng cá có thể cải thiện trong vòng vài tuần.
Việc điều trị sớm cũng giúp giảm tình trạng mụn trứng cá để lại sẹo. Nếu trên da bắt đầu xuất hiện sẹo mụn, bác sĩ da liễu có thể hướng dẫn những phương pháp điều trị để giúp giảm thiểu sự xuất hiện của sẹo.
Ngay cả trong thời gian điều trị, mụn trứng cá vẫn có thể xuất hiện thêm. Mụn trứng cá kéo dài có thể cần điều trị trong dài hạn. Cách tốt nhất để giải quyết mụn trứng cá là tham vấn với bác sĩ da liễu, từ đó tìm ra được phương pháp điều trị hiệu quả nhất cho mụn trứng cá trong cả trường hợp nặng hay nhẹ.
NGĂN NGỪA MỤN TRỨNG CÁ
Mụn trứng cá rất khó để ngăn ngừa. Tuy nhiên, bạn có thể thực hiện một số phương pháp tại nhà giúp giảm thiểu tình trạng trên.
Giữ mặt luôn sạch sẽ giúp loại bỏ tế bào chết và dầu trên da mặt
Hãy thử những cách sau:
- Rửa mặt hàng ngày với sữa rửa mặt không chứa dầu
- Sử dụng chất tẩy rửa Acnes OTC để loại bỏ dầu thừa
- Sử dụng các sản phẩm trang điểm gốc dầu, điều này giúp giảm tắc nghẽn lỗ chân lông
- Tránh chăm sóc da bằng những sản phẩm chứa dầu
- Luôn tẩy trang nhằm loại bỏ lớp trang điểm trước khi đi ngủ
- Tắm hoặc rửa mặt sau khi tập thể dục
- Buộc tóc nếu tóc dài nhằm tránh tóc chạm vào da mặt
- Tránh đội mũ, đeo băng đô và mặc quần áo bó sát tại các khu vực đang nổi mụn
- Chế độ ăn uống hợp lý và uống đủ nước
- Giảm căng thẳng
KẾT LUẬN
Mụn trứng cá thường khó để ngăn ngừa, nhưng có nhiều phương pháp hiệu quả có thể làm giảm sự xuất hiện mới của mụn và tái tạo da.
Nếu bạn vẫn tiếp tục nổi mụn kéo dài và gây đau, thăm khám bác sĩ da liễu để được tư vấn những phương pháp điều trị phù hợp với làn da của bạn. Hiện nay Trung tâm y khoa Pasteur Đà Lạt sử dụng thiết bị laser Q-PLUS A EVO từ hãng Quanta System (Italia) – một trong những nhà sản xuất laser hàng đầu thế giới – thiết bị đạt chuẩn FDA (Hoa Kỳ) và CE (Châu Âu) giúp điều trị trẻ hoá vượt trội, xoá xăm, triệt lông và sử dụng điều trị mụn viêm hiệu quả. Laser Q-PLUS A EVO vượt trội không chỉ về công nghệ mà còn về chất lượng. Bạn hãy liên hệ hotline 19001042 để được bác sĩ da liễu tư vấn chi tiết
Tác giả: Nguyễn Nhật Phúc
Nguồn: Healthline
TRUNG TÂM Y KHOA PASTEUR ĐÀ LẠT
Thời gian làm việc:
– Từ thứ 2 đến thứ 6:
Sáng: 7h15 – 11h30, Chiều: 13h15 – 16h15
– Thứ bảy: 7h15 – 11h30
CS1: 16 Lê Hồng Phong, Phường 4, Tp. Đà Lạt
CS2: 5 Thống Nhất, TT. Liên Nghĩa, H. Đức Trọng
Mọi chi tiết xin liên hệ Hotline: 19001042 Fanpage: Y khoa Pasteur Đà Lạt
