HƯỚNG DẪN TIÊM CHỦNG CHO NGƯỜI LỚN VÀ NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT

Tiêm vắc-xin được xem là một trong những cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và những người xung quanh khỏi những căn bệnh có thể phòng ngừa.

Tiêm vắc-xin làm giảm khả năng mắc các bệnh có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, đồng thời giúp ngăn chặn sự lây lan những căn bệnh này cho người khác.

Dưới sự tham vấn của Bác sĩ Phan Duyên Thy- phụ trách Tiêm chủng của Trung tâm Y khoa Pasteur Đà Lạt chúng ta sẽ cùng tìm hiểu tầm quan trọng của việc tiêm chủng ở mọi lứa tuổi và thông tin chi tiết về những loại vắc-xin bạn cần ở những độ tuổi khác nhau.

Tiêm chủng định kỳ cho người lớn giúp ngăn ngừa nhiều căn bệnh nguy hiểm

Tầm quan trọng của việc tiêm chủng định kỳ

Mỗi năm tại Hoa Kỳ, hàng ngàn người trưởng thành bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi virus và cần điều trị tại bệnh viện. Việc nhiễm một số bệnh, có thể có khả năng gây khuyết tật suốt đời hoặc những vấn đề sức khoẻ mãn tính khác. Trong một số trường hợp, nó còn có thể gây tử vong.

Ngay cả khi bạn không trải qua những triệu chứng nghiêm trọng, bạn vẫn có thể làm lây lan sang những người xung quanh, đặc biệt là những người có nguy cơ mắc bệnh cao như trẻ sơ sinh chưa đủ tuổi để được tiêm phòng.

Luôn cập nhật và tuân thủ lịch trình tiêm chủng làm giảm khả năng mắc các bệnh có thể phòng ngừa. Từ đó giúp bạn khoẻ mạnh và có tuổi thọ cao hơn.

Tiêm ngừa cũng giúp ngăn lây lan bệnh truyền nhiễm cho những người xung quanh, bảo vệ này được gọi là miễn dịch cộng đồng.

Hiệu quả bảo vệ của vắc-xin sẽ suy giảm theo thời gian, đây là lý do tại sao cần phải tiêm vắc-xin tại nhiều thời điểm khi trưởng thành, ngay cả khi đã được tiêm phòng khi còn nhỏ.

Sau đây là danh sách khuyến nghị vắc-xin cho người lớn được sắp xếp theo độ tuổi. bạn có thể tìm được những loại vắc-xin phù hợp với độ tuổi của mình.

Vắc-xin cho người lớn dưới 50 tuổi

Đối với người lớn dưới 50 tuổi, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh CDC khuyến nghị các vắc-xin sau:

1. Vắc-xin cúm theo mùa, 1 liều mỗi năm

Tiêm ngừa cúm mỗi năm là cách tốt nhất để giảm khả năng nhiễm cúm và các biến chứng liên quan

Nhìn chung,vắc-xin cúm bất hoạt, vắc-xin cúm tái tổ hợp và vắc-xin cúm sống được làm suy yếu đều an toàn đối với người lớn dưới 50 tuổi.

2. Vắc-xin TDAP và TD: 1 liều TDAP khi trưởng thành và 1 liều TDAP hoặc TD sau mỗi 10 năm.

Vắc-xin TDAP bảo vệ chống lại bạch hầu, ho gà và uốn ván.Trong khi Vắc-xin TD chỉ giảm nguy cơ mắc uốn ván và bạch hầu. TDAP cũng được khuyến nghị cho phụ nữ đang mang thai, ngay cả khi họ đã được tiêm phòng trong vòng 10 năm trước đó.

3. Vắc xin ngừa Thuỷ đậu:

Bác sĩ có thể khuyến nghị sử dụng vắc-xin ngừa thuỷ đậu. Vắc-xin này đặc biệt hiệu quả đối với những người không có miễn dịch với căn bệnh này.

Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể khuyến khích sử dụng những loại vắc-xin sau trong trường hợp bạn chưa được tiêm phòng:

• Vắc-xin MMR: Bảo vệ khỏi bệnh sởi, quai bị và Rubella.
• Vắc-xin HPV: Bảo vệ khỏi Human Papilloma Virus gây bệnh Ung thư cổ tử cung, ung thư miệng, ung thư hậu môn, ung thư dương vật…
• Vắc-xin phế cầu khuẩn hoặc một số loại vắc-xin khác: Nếu bạn có một vài vấn đề về sức khoẻ hoặc có nguy cơ cao mắc các bệnh nhiễm trùng, bác sĩ có thể khuyến nghị vắc-xin Herpes Zoster(loại vắc xin này hiện chưa có tại Việt Nam), vắc-xin phế cầu khuẩn hoặc một số loại vắc-xin khác…
• Một số điều kiện sức khoẻ và loại thuốc đang sử dụng: Một số điều kiện sức khoẻ và loại thuốc đang sử dụng có thể thay đổi những khuyến nghị tiêm phòng của bác sĩ. Nếu bạn đang có vấn đề về sức khoẻ và phải dùng thuốc có ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, cần phải tuân thủ lịch trình tiêm phòng nhằm bảo vệ khỏi những căn bệnh mà vắc-xin có khả năng phòng ngừa.
• Kế hoạch du lịch: Ngoài ra, kế hoạch du lịch cũng có thể ảnh hưởng đến quyết định tiêm phòng của bác sĩ.

Vắc-xin cho người lớn từ 50 đến 65 tuổi

CDC khuyên hầu hết mọi người trong độ tuổi từ 50 đến 65 cần được được tiêm phòng:

1. Vắc xin cúm theo mùa, 1 liều mỗi năm. Tiêm phòng cúm hàng năm sẽ giúp giảm khả năng nhiễm cúm và các nguy cơ biến chứng gây nguy hiểm đến tính mạng, chẳng hạn như viêm phổi. người lớn từ 50 tuổi trở lên được khuyên tiêm vắc-xin cúm bất hoạt hoặc vắc-xin cúm tái tổ hợp và không nên tiêm vắc-xin sống.
2. Vắc-xin TDAP và TD: 1 liều TDAP khi trưởng thành và 1 liều TDAP hoặc TD sau mỗi 10 năm. Vắc-xin TDAP bảo vệ chống lại bạch hầu, ho gà và uốn ván.Trong khi vắc-xin TD chỉ giảm nguy cơ mắc uốn ván và bạch hầu.
3. Vắc-xin Herpes Zoster, 2 liều vắc-xin tái tổ hợp hoặc 1 liều vắc-xin sống. Vắc-xin này làm giảm khả năng mắc bệnh zona (hiện vắc xin này chưa có tại Việt nam). Thông thường, 2 liều vắc-xin tái tổ hợp RZV trong vòng 2 – 6 tháng được sử dụng nhiều hơn so với 1 liều vắc-xin lai cũ.

Trong trường hợp bạn chưa được tiêm phòng Sởi, Quai bị và Rubella, bác sĩ có thể khuyến khích tiêm phòng MMR.

4. Ngoài ra, lịch sử sức khoẻ, kế hoạch du lịch hoặc một vài yếu tố khác cũng có thể được khuyến nghị tiêm vắc-xin phế cầu khuẩn hoặc một vài loại vắc-xin khác.
5. Nếu bạn đang có vấn đề về sức khoẻ và phải dùng thuốc có ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, cần phải tuân thủ lịch trình tiêm phòng, đồng thời bắc sĩ sẽ có những khuyến nghị về loại vắ-xin nào là tốt nhất.

Vắc-xin cho người lớn trên 65 tuổi

Theo CDC, các loại vắc-xin sau được khuyến nghị cho những người trên 65 tuổi:

1. Vắc-xin cúm theo mùa. 1 liều vắc-xin cúm hàng năm giúp giảm nguy cơ nhiễm cúm và các diễn tiến nguy hiểm đến tính mạng, đặc biệt là ở người lớn tuổi. Người trên 65 tuổi có thể được tiêm chủng cúm liều cao nhằm có mức độ bảo vệ khỏi cúm cao hơn so với các loại vắc-xin khác. Vắc-xin cúm bất hoạt hoặc tái tổ hợp được khuyến nghị, trong khi vắc-xin sống thì không.
2. Vắc-xin TDAP và TD: 1 liều TDAP khi trưởng thành và 1 liều TDAP hoặc TD sau mỗi 10 năm. Vắc-xin TDAP bảo vệ chống lại bạch hầu, ho gà và uốn ván.Trong khi vắc-xin TD chỉ giảm nguy cơ mắc uốn ván và bạch hầu.
3. Vắc-xin Herpes Zoster, 2 liều vắc-xin tái tổ hợp hoặc 1 liều vắc-xin sống. Vắc-xin này làm giảm khả năng mắc bệnh zona. Thông thường, 2 liều vắc-xin tái tổ hợp RZV trong vòng 2 – 6 tháng được sử dụng nhiều hơn so với 1 liều vắc-xin lai cũ.
4. Vắc-xin phế cầu khuẩn, 1 liều. vắc-xin này giúp chống lại những bệnh gây ra do phế cầu khuẩn, bao gồm cả viêm phổi và viêm màng não. Hầu hết mọi người từ 65 tuổi trở lên được khuyên tiêm vắc-xin Polysacarit thay vì vắc-xin viêm phổi PCV 13.
5. Ngoài ra, lịch sử sức khoẻ, kế hoạch du lịch hoặc một vài yếu tố khác cũng có thể được khuyến nghị tiêm vắc-xin phế cầu khuẩn hoặc một vài loại vắc-xin khác.
6. Các khuyến nghị vắc-xin có thể thay đổi đối với những người có hệ miễn dịch suy yếu hoặc đang sử dụng một số loại thuốc nhất định. Bên cạnh đó, người lớn tuổi cần phải tuân thủ nghiêm ngặt lịch trình tiêm phòng để được bảo vệ hiệu quả.

Nguy cơ tiềm tàng từ vắc-xin

Nguy cơ tác dụng phụ nghiêm trọng do tiêm vắc xin là rất thấp đối với hầu hết mọi người.

Một số tác dụng phụ từ vắc-xin có thể bao gồm:

• Đau, sưng và đỏ tại vị trí tiêm
• Mỏi khớp và nhức mỏi toàn thân
• Nhức đầu
• Chóng mặt và mệt mỏi
• Buồn nôn
• Tiêu chảy
• Sốt nhẹ
• Ớn lạnh
• Phát ban

Trong rất ít trường hợp, vắc-xin có thể kích hoạt phản ứng dị ứng nghiêm trọng hoặc các tác dụng phụ nguy hiểm khác.

Nếu bạn đã từng có các phản ứng dị ứng với vắc-xin trong quá khứ, có một số vấn đề sức khoẻ nhất định hoặc đang mang thai, bác sĩ có thể khuyên bạn không nên tiêm một vài loại vắc-xin nhất định.

Nếu bạn đang dùng thuốc ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, bác sĩ có thể khuyên bạn nên tạm dừng hoặc điều chỉnh chế độ thuốc trước khi tiêm một số loại vắc-xin.

Thăm khám và tham vấn ý kến của bác sĩ để biết được những loại vắc-xin phù hợp và an toàn cho bạn.

TÓM TẮT

Để bảo vệ bản thân, gia đình và những người xung quanh, cần phải tuân thủ lịch trình tiêm chủng của bản thân.

Nhằm biết được loại vắc-xin nào là phù hợp và an toàn cho bản thân, hãy tham vấn ý kiến của bác sĩ. Dựa trên tuổi, tình trạng sức khoẻ và lối sống, các bác sĩ sẽ có những khuyến nghị về việc tiêm chủng phù hợp riêng biệt.

Cuối cùng, bạn cũng nên cho bác sĩ biết lịch trình và kế hoạch du lịch nhằm biết được những loại vắc-xin nào nên được sử dụng trước đó. Một số bệnh truyền nhiễm sẽ phổ biến hơn ở một vài vùng trên thế giới và có thể gây nguy hiểm.

Hiện Trung tâm Y khoa Pasteur Đà lạt  khuyến nghị người trưởng thành nên được tiêm các loại vắc-xin sau:

• Cúm: 1 liều hàng năm
• Bạch hầu, ho gà, uốn ván: 1 liều khi trưởng thành và tiêm nhắc sau mỗi 10 năm
• Thuỷ đậu: 2 liều tiêm
• Sởi, quai bị và Rubella: 1 hoặc 2 liều tiêm
• HPV: 2 hoặc 3 liều tuỳ theo thời điểm tiêm liều đầu tiên.
• Viêm gan siêu vi B: 3-4 liều cơ bản, sau đó nhắc lại sau 5 năm
• Viêm gan siêu vi A: 2 liều cơ bản, có thể nhắc lại khi có dịch
• Phế cầu: Phòng ngừa Viêm phổi, viêm tai giữa, viêm màng não… do nguyên nhân phế cầu. Tiêm 1 liều duy nhất
• Tả: 2 liều uống
• Thương hàn: 2 liều tiêm

Bạn có thể tham vấn với Bác sĩ Tiêm chủng của Trung tâm Y khoa Pasteur Đà Lạt qua đường dây nóng 19001042. Hoặc đến trực tiếp Trung tâm Y khoa Pasteur Đà Lạt để được Bác sĩ thăm khám và có chỉ định phù hợp với lứa tuổi, tiền sử và sức khoẻ của Bạn.

Cơ sở 1: số 16 Lê Hồng Phong, Phường 4, Đà Lạt, Lâm đồng

Cơ sở 2: số 5 Thống Nhất, Liên Nghĩa, Đức trọng, Lâm đồng

Tác giả: CN. Nguyễn Nhật Phúc- BS Phan Duyên Thy

Theo Healthline

TRUNG TÂM Y KHOA PASTEUR ĐÀ LẠT

Thời gian làm việc:

– Từ thứ 2 đến thứ 6:

Sáng: 7h00 – 11h30, Chiều: 13h15 – 16h30

– Thứ bảy: 7h00 – 11h30

Cơ sở 1: 16 Lê Hồng Phong, Phường 4, tp Đà Lạt

Cơ sở 2: 5 Thống Nhất, Thị trấn Liên Nghĩa, huyện Đức Trọng

Mọi chi tiết xin liên hệ Hotline: 19001042 Fanpage: Y khoa Pasteur Đà Lạt